Osman Bey

* Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Bey'dir.

* Ertuğrul Gazi'nin vefatı üzerine Kayı Boyu'nun ileri gelenleri tarafından beyliğin başına getirildi.

* Osman Bey, Kastamonu'daki Çobanoğulları Beyliği'nin yıkılışına kadar onlara bağlı kaldı (1291).

* Bu tarihten itibaren Osman Bey, Türkiye Selçuklularının uç beyi haline geldi. Türkiye Selçuklu Sultanı III. Alaeddin Keykubat'ın İlhanlı hükümdarının yanına götürülüp gözaltına alınması üzerine, Anadolu'da ortaya çıkan otorite boşluğundan yararlanan Osman Bey, topladığı beylik kurultayı kararı ile 1299'da bağımsızlığını ilan etmiştir.

* Anadolu Türk Beylikleri ile iyi geçinme siyaseti izleyen Osman Bey, Anadolu'da dini ve siyasi güçleri olan Ahilerin lideri Şeyh Edebali'nin kızıyla evlenerek bu teşkilatın da desteğini sağladı.

* Osman Bey beyliğin başına geçtiği sıralarda, Bizans içte ve dışta bazı sorunlarla uğraştığı için Anadolu topraklarıyla ilgilenemiyordu. Bu dönemde Bizans'ın elinde Marmara'nın doğusu ve güneyinde Bursa, Bilecik, İznik ve İzmit gibi önemli merkezler bulunuyordu.

* Osman Bey, bu bölgede bulunan ve merkezi dinlemeyen Bizanslı tekfurlardan (valilerden) Karacahisar, Yarhisar, İnegöl, Yundhisar ve Yenişehir'i aldı.

* Osman Bey'in tekfurların elindeki kaleleri alarak İzmit'e kadar ilerlemesi üzerine Bizans İmparatoru, tekfurlar ile anlaşarak Osman Bey üzerine kuvvet yolladı ise de, bu kuvvetler Koyunhisar Savaşı'nda Osmanlı kuvvetlerine yenilmişlerdir (1302).

* Bu savaşta Osmanlı ve Bizans kuvvetleri ilk defa karşı karşıya gelmiş ve çağdaş bazı kaynaklar Osman Bey'den ilk defa bahsetmiştir.

* Savaştan sonra Bursa civarındaki Kite Kalesi alınarak Bursa'nın üç tarafı Osmanlılar tarafından çevrilmiş ve kale denetim altına alınmıştır.

* Mudanya'nın 1321'de fethi ile Bizans'ın Bursa ile bağlantısı kesilmiş fakat, Osman Bey'in bu sırada hasta olması Bursa'nın fethini geciktirmiştir.

* 1326'da Orhaneli Kalesi alındıktan sonra Bizans'tan yardım alma ümidini kesen Bursa tekfuru, şehri Osmanlılara teslim etmiştir.

* Bursa'nın alınmasından kısa bir süre önce vefat eden Osman Bey vasiyeti üzerine Bursa'ya gömülmüştür.

Osman Beyin Orhan Beye Vasiyeti

Ey oğul!

Her işten önce din işlerine dikkat et. Zira farizaya (farzlara) dikkat, din ve devletin güçlenmesine sebeptir. Din işlerini; dikkatli olmayan, itikadı bozuk ve doğru yoldan ayrılmaya yönelen, büyük günahlardan kaçınmayan, helala-harama dikkat etmeyen sefihlere ve ayrıca tecrübesiz kişilere bırakma, devlet idaresinde bu gibi kişilere iş verme!.. Zira yaratandan korkmayan, yaratılandan hiç korkmaz. Büyük günah işleyen ve bunu devam ettiren kimsede sadakat olmaz.

Böyle kişilerin sadakati olsa ümmeti olduğu Peygamber-i Zişan'ın sadık tebligatı üzere hareket eder de şer'i şerifin dışına çıkmazdı. Zulümden, bid'atten sakın. Zulme ve bid'ate teşvik edenleri devletinden uzaklaştır. Çünkü böyleleri seni zevale uğratmış olurlar. Daima cihad ile devletini genişletmeye çalış. Çünkü uzun zaman sefer olunmazsa askerin secaatine; reislerin ve kumandanların bilgi, tedbir ve malumatına ağırlık ve noksanlık gelir. Böyle sefer işlerini bilenler ölür gider de yerine tecrübesiz kimseler gelir, bu yüzden de bir çok hatalar meydana gelir ki, bundan da devlet büyük zararlar görür.

Beytü'l-mali koru! Devletin servetini çoğaltmaya çalış!.. Şer'i şerifin ölçüsüne göre sana ait olana kanaatle, ihtiyaçlarından ve gerekli olanlardan başka lüzumsuz yere telef etme, israftan kaçın. Askerinle, malınla gururlanma. Zira onlar Allah yolunda cihad için milletin işlerinin yerli yerinde görülmesi ve cihana adalet ve fazileti yayman için vasıtadırlar.
Sadakatle Allah rızası için çalışan devlet erkanını koru!..
Vefatlarından sonra böyle kimselerin çoluk-çocuğuna bak, ihtiyaçlarını karşıla.!..Halkından hiç kimsenin malına tecavüz etme!.. Hak edenlere yardım ile iltifat elini uzat, böylelerinin yakınlarını sıkıntıdan kurtar.

Askeri erkanı iyi koru!..

Alimler, fazıllar, sanatkarlar, edipler; devletin bedeninin gücüdür. Bunlara iltifat ve ikramda bulun.

Bir kemal sahibi işitince onunla yakınlık kur, dirlikler ver ve ihsan eyle!.. Hükümetinde ulema, fazıl kimseler, erbab-ı maarif çoğalsın, siyaset ve din işleri nizam bulsun!.. Benden ibret al ki, bu diyarlara zayıf bir bey olarak gelip haketmediğim halde bunca inayet-i celile-i Rabbaniye'ye mazhar oldum. Sen de benim yolumdan git ve bu Din-i Muhammedi'yi ve ashabını, başka sana tabi olanları koru.

Allah'ın (c.c.) hakkını ve kulların hukukunu gözet!.. Ve senden sonrakilere böyle nasihat etmekten geri durma. Ve adalet ve insafa riayet ile zulmü kaldırmaya devam ile her bir işe teşebbüs de Allah'ın yardımına güven.

Halkını düşman istilasından ve zulme uğratılmaktan koru!..

Haksız yere hiç bir ferde layık olmayan muamelede bulunma!..

Halkı taltif et, hepsinin rızasını kazan.


 <<<ÖNCEKİ PADİŞAH                                     SONRAKİ PADİŞAH >>>